Infrastructuur

Bouwen aan de infrastructuur voor exposoomonderzoek

De unieke en grootschalige open faciliteit Exposome-Scan geeft onderzoekers uit heel Nederland de mogelijkheid om het exposoom te onderzoeken. De faciliteit in Leiden opent in de lente van 2023 en bouwt voort op de kennis die is opgedaan in de onderzoeksprogramma's Exposome NL en X-omics.

De Universiteit Leiden en de Universiteit Utrecht leiden Exposome-Scan. Andere betrokken instellingen zijn Erasmus MC, VU Amsterdam, LUMC, UMC Utrecht en Rijksuniversiteit Groningen.

Onderzoeksfocus

De faciliteit focust zich op twee soorten onderzoek.

  • De eerste soort zijn studies waarbij wij op grote schaal duizenden chemische stoffen en voedingsstoffen in bloed en urine kunnen meten. Onderzoekers kunnen de resultaten hiervan koppelen aan metingen van signaalstoffen die beschrijven wat de biologische gevolgen zijn van deze blootstellingen. Zo kunnen wij gaan begrijpen hoe ziektes door onze omgeving en leefstijl worden beïnvloed. Wij noemen dat Life-Scan. Hiermee kunnen wij bijvoorbeeld naar chemische stoffen zoeken die later tot dementie kunnen leiden.

  • Het tweede type onderzoek is bedoeld om de onderliggende mechanismes bloot te leggen. Hiervoor gebruiken wij computersimulaties, maar ook organs-on-chips: mini-orgaantjes die de omstandigheden in het lichaam van een mens nabootsen. Hierdoor kunnen wij live meekijken wat bepaalde moleculen in ons lichaam doen.

Platform voor iedereen

Iedereen die met een goede onderzoeksaanvraag komt, krijgt toegang tot de onderzoeksfaciliteit en kan tegen kostprijs onderzoek doen bij Exposome-Scan. Dat kunnen onderzoekers zijn die verbonden zijn aan het NWO zwaartekrachtprogramma Exposome-NL, maar ook andere experts. Iedereen is welkom. Wij bieden het platform dat hoogwaardig onderzoek mogelijk maakt en begeleiden de onderzoekers ook met de metingen en hoe je de data moet interpreteren.

Bergen met data

Het onderzoek bij Exposome-Scan zal bergen met data opleveren. De analyse daarvan neemt de Universiteit Utrecht op zich. Hierin speelt de toepassing van kunstmatige intelligentie (AI) een belangrijke rol. AI kan ons niet alleen helpen om onze eigen complexe data te begrijpen, maar ook om te begrijpen hoe nieuwe inzichten zich verhouden tot alles wat wij al weten.